In Italië mag deze niet ontbreken. Na een overvloedige lunch of diner, na alles en meer te hebben gegeten, van voorgerechten tot desserts, roept de behoefte om zich te "verlichten" en de spijsvertering te bevorderen. Dus komt er eerst de koffie en daarna de ammazzacaffè. Een traditie die hoort bij onze manier van eten beleven en je goed voelen, de kers op de taart van een lekkere maaltijd in gezelschap.
In tegenstelling tot de betekenis die het tegenwoordig kan hebben, bijvoorbeeld van gezelligheid en eenvoud, is de gewoonte om de maaltijd te beëindigen met een alcoholische drank niet ontstaan onder het volk, maar onder de aristocratische klassen. In feite gebruikten de edelen de smaak van de koffie die in de mond achterbleef met iets sterkers te "ammazzare": na het eten gingen de mannen naar de woonkamer om sigaren te roken en cognac en brandy te drinken.
Een authentiek ritueel, sinds 1500
Vind je het vreemd? Welnu, je moet weten dat de gewoonte van een ammazzacaffé al eeuwen geleden aanwezig was, zelfs als bij Caterina de' Medici, gemalin van de koning van Frankrijk, begon dit geaccepteerd te raken. De edelvrouw nam zelfs chef-koks, banketbakkers en zelfs Italiaanse likeuren mee naar Parijs, die bijdroegen aan de verspreiding van de kunst van de Italiaanse likeur, ook buiten de Alpen. Een verdere verhoging van de productie vond plaats in de 18e eeuw, na belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen over de fermentatietechniek. In de daaropvolgende jaren ondersteunden de groeiende belangstelling en verbeteringen in de suikerproductie de drankindustrie, waardoor Italië, Frankrijk en Nederland de belangrijkste producenten in Europa werden.
Distillaat en likeur zijn niet hetzelfde
Met de term "ammazzacaffè" verwijzen we naar het klassieke "glas" dat we drinken aan het einde van een maaltijd, of het nu grappa, amaro, sambuca of iets anders is. In werkelijkheid is er een groot verschil tussen de verschillende alternatieven, allereerst dat tussen distillaat of likeur.
De eerste is een alcoholische drank die wordt verkregen door distillatie, dat wil zeggen het verwarmen van een drank met een laag alcoholgehalte en het scheiden van het vloeibare vluchtige deel. Dit wordt vervolgens overgebracht naar de distilleerketel, onderworpen aan koeling en weer terug omgezet in een vloeibare toestand, die op dit punt een hoger alcoholgehalte bezit. Grappa, gin, wodka, tequila en cognac behoren tot deze categorie.
De likeur daarentegen wordt verkregen door hete infusie of koude maceratie van specerijen, kruiden of fruit in alcohol, met toevoeging van water en suiker.
Wat zijn de favoriete ammazzacaffè van de Italianen?
Een hoofdrol is zeker weggelegd voor de Grappa, het distillaat van druivendraf dat uitsluitend in Italië wordt geproduceerd. Of het nu jong of oud is, aromatisch (zoals de Moscato grappa) of gearomatiseerd, aan het einde van een maaltijd is hij een genot dat langzaam moet worden gedronken om optimaal van te kunnen genieten. Als je van zachtere en rondere smaken houdt, is de Grappa di Brunello iets voor jou: verkregen uit de distillatie van Sangiovese druivendraf, plaatselijk Brunello genoemd, heeft hij een heldere en briljante kleur, met duidelijke minerale en fruitige tonen. Als je daarentegen de meer pittige en geroosterde smaken verkiest, kies dan voor een grappa, zoals de gerijpte Grappa di Amarone: de intensere amberkleur en de meer beslissende smaak zullen je voldoening schenken.
Sambuca is één van de meest populaire afsluiter van de maaltijden, gewaardeerd om zijn pure en transparante kleur en zijn onmiskenbare zoete en scherpe smaak van steranijs. Italiaanse likeur bij uitstek, kan hij op verschillende manieren gedronken worden: smeuïg met een paar ijsblokjes, of als hoofdingrediënt in aangename cocktails. En nogmaals, heb je ooit geprobeerd om hem rechtstreeks aan koffie toe te voegen? Een buitengewone mix.
Als we verder gaan met de amari, die altijd bekend staat als echte spijsverteringselixers met therapeutische eigenschappen, moet gezegd worden dat elke Italiaanse regio verschillende voortreffelijkheden heeft. Verkregen door de vereniging van alcohol en geneeskrachtige kruiden (soms tot 40), zijn dit complexe bereidingen en vaak geheime preparaten. Probeer de intense en overweldigende smaak van Amaro del Moro of de sterk aromatische Amaro di Langa: puur of met een paar ijsblokjes, je kunt niks fout doen.